Otwarcie: 05.11.2021. godz. 19:00
Wystawa czynna do 30.11.2021.
Kuratorka: Michalina W. Klasik
Wystawa towarzysząca 11. Triennale Grafiki Polskiej w Katowicach.
„Gdzie nie ma nic, znajdziesz wszystko” — tak pustkę opisuje chiński poeta Su Dongpo. W myśl tego twierdzenia, pustka jest podłożem wszystkiego, stanowiąc transcendentny byt jak i niebyt.
W sztuce Dalekiego Wschodu nie tyle liczą się same formy, co ich tło, przestrzenie pomiędzy, prowadzące do pochwały pustki. Te z kolei stanowią fundament japońskiej estetyki w postaci koncepcji MA – pojęcia oznaczającego „przestrzeń między”, „odstęp”, „pauzę”. Kanji opisujący MA(間) powstał z dwóch symboli, „drzwi” i „słońce”. Pierwotnie znak ten składał się ze znaku obrazkowego oznaczającego „księżyc” (月) — a nie dzisiejsze „słońce” (日) — pod znakiem „brama” ( 門 ). Ten ideogram, przedstawiający delikatny moment księżycowego światła wpadającego przez szczelinę w drzwiach, w pełni wyraża dwa jednoczesne składniki poczucia miejsca: obiektywny, dany aspekt i subiektywny, odczuwalny aspekt. Ta wąska przestrzeń stanowi symbol możliwości, otwartości i wolności.
Pustka towarzyszy mi od samego początku. Przestrzeń pustki wypełniona jest potencjałem dla wyobraźni i doświadczania zmysłów. Nieśmiałość przed emanującą siłą bieli arkusza papieru, identyfikowanego zresztą z pustką, często poddaje w wątpliwość pierwsze zapędy wszelkich koncepcji i idei. Czy i w jaki sposób wypełnić zastaną pustkę, nie indoktrynując jej treścią, formą i przekazem? Paradoksalny akt wypełniania pustki, ujawnia jej inspirującą siłę, poruszając proces myślowy, by w końcu stać się częścią komunikatu. Pustka wnika, wypełnia i otacza moje prace. Wycięte kształty z jednej strony stanowią cichą pamięć po formie, z drugiej ją dookreślają. Stanowią kontemplacyjne doświadczanie, trudnej do zdefiniowania, fragmentarycznej Całości.
Koncepcja MA sprawia, że patrzę teraz na moje prace w nowy sposób, zgłębiając potencjał ciszy zawartych nie tylko w nich samych, ale także wokół nich. Konstytuuje je w nowym wymiarze postrzegania i doświadczania — wymiarze pustki.
Artur Masternak